Της Ειρήνης Τσεσμελή, Οικονομική Σύμβουλος – Λογίστρια, CPA
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα από 1η Νοεμβρίου 2023 βάζει σε εφαρμογή την πρώτη φάση του ψηφιακού ευρώ νομίσματος. Είναι το πρώτο στάδιο για την προπαρασκευή της εφαρμογής ψηφιακού νομίσματος, με σκοπό την περαιτέρω ανάπτυξη και δοκιμή του σύμφωνα με τις τεχνικές απαιτήσεις και τον σχεδιασμό συναλλακτικότητας. Με την διάταξη COM(2023) 369 final 28.06.2023 έχει ορισθεί ένα ολοκληρωμένο νομοθετικό, τεχνικό, συναλλακτικό και διατραπεζικό πλαίσιο λειτουργίας του. Πιο συγκεκριμένα, έχει επισημανθεί η πρόβλεψη για τη δια- λειτουργικότητα στις συναλλαγές, η ψηφιακή διασφάλιση σε επίπεδο θεμιτού ανταγωνισμού, η προστασία της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας και της παροχής EL 10 EL πιστώσεων, προστασία της ιδιωτικής ζωής και ιχνηλασιμότητας, καθώς και υποστήριξη της διεθνούς χρήσης λαμβάνοντας υπόψιν την οδηγία (ΕΕ) 2015/849 Πρόληψη και καταστολή της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας.
Μετά τις 8 Σεπτεμβρίου που έληξε η δημόσια ανοιχτή διαβούλευση για την COM (2023) 369 final 28.06.2023, ξεκινά η πρώτη πιλοτική φάση που θα επιτρέψει τη διεξαγωγή εκτενών αναλύσεων, ελέγχων, δοκιμών και διαβουλεύσεων με τους ενδιαφερόμενους φορείς, διασφαλίζοντας ότι το ψηφιακό ευρώ πληροί τα υψηλότερα πρότυπα ποιότητας, ασφάλειας και χρηστικότητας.
Η δεύτερη φάση θα καθορίσει το πεδίο εφαρμογής και την διάρκειά του. Οι δύο φάσεις νομοθεσία και σχεδιασμός του ψηφιακού ευρώ– θα εξελιχθούν παράλληλα, ώστε το Ευρωσύστημα να είναι σε θέση να εκδώσει άμεσα ψηφιακό ευρώ, όταν ολοκληρωθούν οι διαδικασίες.
Το Ευρωσύστημα θα εξετάσει το ενδεχόμενο τυχόν απαραίτητων προσαρμογών στον σχεδιασμό του ψηφιακού ευρώ που μπορεί να προκύψουν από τις νομοθετικές διαβουλεύσεις. Η ΕΚΤ είναι επίσης έτοιμη να παράσχει υποστήριξη και τεχνικές πληροφορίες στη διάρκεια της νομοθετικής διαδικασίας, όπως απαιτείται.
Σκοπός είναι να διασφαλιστεί ότι το μελλοντικό ψηφιακό ευρώ θα μπορούσε να δώσει στους πολίτες και τις επιχειρήσεις μια πρόσθετη επιλογή να πληρώνουν ψηφιακά χρησιμοποιώντας μια ευρέως αποδεκτή, φθηνή, ασφαλή και ανθεκτική μορφή δημόσιου χρήματος οπουδήποτε στη ζώνη του ευρώ και διεθνώς με την ψηφιακή χρηματοπιστωτική ενσωμάτωση του.
Σύμφωνα με το Digital Euro Package 28.06.2023 που υπέβαλε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, προβλέπει υποχρεωτική αποδοχή από τους εμπόρους και υποχρεωτική διανομή από τους εποπτευόμενους ενδιάμεσους φορείς στους πελάτες τους.
Το ψηφιακό νόμισμα ως προς την χρήση του θα είναι προσβάσιμο σε ολόκληρη τη ζώνη του ευρώ, και μάλιστα από μια εφαρμογή -πλατφόρμα που θα διευκολύνει τις συναλλαγές, για ισότιμη πρόσβαση.
Ήδη είναι έτοιμη η ειδική πλατφόρμα EU Digital Finance Platform η οποία βρίσκεται στην 2η φάση του project και αφορά νέες ψηφιακές λύσεις, συνθέτη εποπτεία σε δεδομένα και εκπαίδευση σε νέα προϊόντα Artificial Intelligence. Οι εποπτευόμενοι ενδιάμεσοι φορείς θα είναι υπεύθυνοι για τη διανομή ψηφιακού ευρώ στη ζώνη του ευρώ. Για να διασφαλιστεί η αρμονική εφαρμογή, το Ευρωσύστημα σχεδιάζει ένα project για το ψηφιακό ευρώ, το οποίο αποτελείται από ενιαίο σύνολο κανόνων, προτύπων και διαδικασιών για την τυποποίηση των πληρωμών σε ψηφιακό ευρώ, ενώ θα είναι χρήμα της Κεντρικής Τράπεζας.
Στόχος σύμφωνα με την ΕΚΤ είναι το ψηφιακό ευρώ να φέρει την αξιοπιστία και την εμπιστοσύνη για την εκπλήρωσης της δέσμευσής να διατηρεί την αξία του χρήματος διαχρονικά, την αξία του ευρώ, ενώ με την χρήση του όλοι οι συναλλασσόμενοι από τις επιχειρήσεις, και τους φορείς, έως τους πολίτες και καταναλωτές να έχουν ωφέλεια από τις συναλλαγές τους σε ψηφιακό νόμισμα.
Το ψηφιακό ευρώ θα είναι ικανό να:
- συμπληρώνει τα μετρητά και τις καταθέσεις
- στηρίζει την καινοτομία και την ψηφιοποίηση της οικονομίας της ΕΕ
- αποτρέπει κινδύνους μη ρυθμιζόμενων λύσεων πληρωμών
- ενισχύει τον διεθνή ρόλο του ευρώ και τη στρατηγική αυτονομία της ΕΕ
- συμβάλλει στην οικονομική ένταξη, αυξάνοντας τις επιλογές, τον ανταγωνισμό και την προσβασιμότητα των ψηφιακών πληρωμών
Σύμφωνα με τα αρ. 22 και 24 της διάταξης, το ψηφιακό ευρώ θα εφαρμοστεί με τρόπο ώστε να είναι πλήρως ανταλλάξιμο. Θα λειτουργήσει παράλληλα με το παραστατικό νόμισμα και σε σχέση με τις συναλλαγές σε τρίτες χώρες θα μετατρέπεται σε αξίες ευρώ, ενώ οι τράπεζες, κατόπιν ελέγχου, διαπίστωσαν ότι ούτε οι διατραπεζικές συναλλαγές, ούτε οι ισολογισμοί τους, επηρεάζονται αρνητικά με την χρήση ψηφιακών νομισμάτων. Επιπρόσθετα, θα εξοικονομηθούν πόροι από την χρήση ψηφιακού νομίσματος σε σχέση με το κόστος παραγωγής και έκδοσης τραπεζογραμμάτιο- ευρώ. Η νέα εποχή στις συναλλαγές έρχεται, και μάλιστα δεν φαντάζει μακριά εάν παρατηρήσουμε τη συρρίκνωση των συναλλαγών με παραστατικό νόμισμα τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Αμερική, την ευρεία χρήση ψηφιακών νομισμάτων παγκοσμίως, καθώς και την ειδική νομοθεσία ΦΕΚ 5744/2020 που καθορίζονται με την εποπτεία της Ειδικής Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς για την ίδρυση εταιρειών Υπηρεσιών και Παρόχων στην Ελλάδα.
